Bu zorlu bir yolculuk…
Yaklaşık 13 saat kıtalar arası uçuş, 8 saatlik zaman farkı..
İndiğindeki yorgunluk insanı afallatıyor. Ağırlaşmış ayaklar , bulanık zihinle havaalanından çıkarken adapte olmaya çalışıyoruz.
Acele ile taksiye binmeden para exchange ettikten sonra dış dünya ile ilk temasımız başlıyor.
Havalimanında oldukça eski ve bakımsız arabalar var ama bunlar fotoğraflarda gördüğümüz 58-59 model Amerikan arabaları değil, Kore ve Çin malı yıpranmış arabalar…
Dünya’da en fazla seyahat edilmek istenen ülke Küba’dayız. Havana’ya iniyoruz ama alışılagelenin tersine bir program ile direk Varedero’ya gidiyoruz. Tekrar bu sefer 3 saatlik bir taksi yolculuğunun ardından nihayet otelimize girebiliyoruz.Yolculuğun yorgunluğunu Varedero’nun okyanus sahillerinde atmayı planlıyoruz ama hava inanılmaz rüzgarlı. Üşüyoruz. Kullanmayı planlamadığımız ceket ve montlarımıza sarılıyoruz.
7 gecelik Küba seyahatimizi biz 3 gece Varedero, 4 gün Havana olarak planladık. Aslında bir Küba seyahatine genelde 2 hafta ayırmak gerekiyor. Santa Clara , Trinidad gibi olmazsa olmaz lokasyonlar maalesef bizim seyahat planımızda yok ama yapmadan gelmeyeceğiz dediğimiz bir yapılacaklar listesi vardı kafamızda;
- Varedero’da Karayip denizi sahillerinde yüzmek
- Partagas puro fabrikası gezmek, puro almak ve içmek
- Mojito,Daikiri ve Pina Colado gibi kokteyllerin uzmanı olmak 🙂 Hemingway’in Daikiri ve Mojito keşiflerine sahne olan barlarda havayı solumak
- Havana’da ayak basmadık yer bırakmamak
- Devrim müzesini gezmek
- Bol müzikli ve danslı yemekler
- Escorial Cafe’de kahve içmek
(Varedero’da Iber Hotel’de hindistan cevizi ile mücadelemiz :))
Hepsini fazlası ile yapıyoruz. Şimdi Küba hakkında kısa bilgiler ve öneriler;
Küba Kuzey yarımküre’de yer almasına rağmen Ekvotara yakın bir bölgede yani subtropikal iklimde yer alıyor. Şubat ayı dolayısıyla Küba’nın da kışı. Sıcaklık 20’C’nin üzerinde ama son yılların en serin Şubat ayını geçirdiklerini söylüyorlar. Buna rağmen biz de denize girdik. Turistler Noel,Paskalya, 1 Mayıs ve tabi ki Temmuz-Ağustos’ta yoğunluklu ziyaret ediyorlar ama yaz dönemindeki nemli ve boğucu hava ve sık sık bastıran sağanaklar olacağını hatırlatmak isterim. Özetle Ocak-Şubat-Mart ayları seyahat için ideal sayılıyor.
Türkiye’den THY ile direk uçuşla gidileceği gibi aktarmalı KLM/Air France, Air Canada ve Aeroflot’da alternatif havayolları. Biz Sabiha Gökçen kalkışlı, KLM havayolları ile gidişi tercih ettik. Amsterdam 3 saat, 10 saat Havana olmak üzere giderken 13-14 saatlik bir uçuşla Havana’ya ulaşıyorsunuz. Dönüş yaklaşık 45 dakika -1 saat daha kısa sürüyor.
Küba ile Türkiye arasında 8 saat fark var. Internete ulaşım zorluğunu da eklerseniz, bu tatilde bir süre iletişim detoksu yapmanız gerekiyor.
Küba hakkında yazılan pek çok Türkçe blog var. Hepsi de gerçekten bir izlenim edinme konusunda seyahat öncesi çok faydalı oluyor . Diğer yandan şunu da belirtmeden edemeyeceğim; Küba seyahati hakkındaki yorumlar sizin hayat görüşünüzle bağlantılı olarak son derece pozitif ya da eleştirel olmak üzre iki uçta seyredebiliyor. Bu sebeple seyahate öncesi hazırlanırken de , seyahatte de kendi beklentilerinizi netleştirmek ve ona göre ülkeyi değerlendirmek faydalı olacaktır.
Küba turistler için ucuz tatil cenneti değil. Ülkede ikili para sistemi var. Yerel halk Cuban Peso harcıyor. Ülkede her şey devlet kontrolünde olduğu için Küba halkı temel ihtiyaçların bazılarında sübvansiyon alarak yaşıyor. Dolayısıyla turistlerin bu paraya ulaşması ve bununla harcama yapması çok karşılaşılan bir durum değil. Bazı bloglarda bankalardan lokal pesoda alınabileceği ve harcanılabileceği yazıyor ama biz hiç girişimde bulunmadık. . Turistler için CUC denilen konvertibl peso kullanıyorlar. Söylenenlere göre 25 kat neredeyse daha pahalı ödeme yapıyoruz. Yine de Avrupa ülkeleri ile karşılaştırdığınızda tabiki daha ekonomik ama otel koşullarında bazı sorunlara gözlerinizi kapamanız gerekiyor.
2018 Ocak itibari ile kur aşağı yukarı 1€=1.20 CUC idi. Bazı rakamları verecek olursak;
Havana- Varedero -100 ya da 120 CUC tek yön taksi
Havana Havalimanı- Şehir merkezi taksi – 20/25 CUC
3 kişilik bir öğün yemek içki dahil şehir içinde 30-40 CUC ortalama, otel restaurantlarında biraz daha yüksek
Rehber ücreti 100 CUC ya da 100€
Mojito /Pina Colado vb kokteyl ücretleri 3.5-4.5 CUC
(Hotel National Bahçesinde )
Havana’da National Hotel, Park Central Hotel , eski Hilton Hotel gibi otellerin yanında Eski Şehir sur dışında Kempinski Manzani gibi oldukça lüks yeni yapılmış otellerde bulunuyor. Genelde turistler arasında Casa Particulare denilen pansiyon tarzı evler kullanılıyor. Ağırlıklı olarak 20-30 CUC günlük oda fiyatı deniyor. Biz Vieja Meydanı (eski Havana ) köşesinde Casa Alta Habana isimli bir casa particulare de kaldık ama 3 kişi kaldığımız oda kahvaltı dahil 105 CUC günlük verdik. Merkezi olması, hijyeni, çalışanların bize verdikleri turizm danışmanlığını da eklersek çok memnun kaldık ama genelde Casa Particulare’de kalanların zaten memnun olduğunu da belirtmem lazım; temiz tuvalet, tuvalet kağıdı, terasta kahvaltı dışında merkezi konumu sebebi ile taksiye ihtiyaç duymamamız avantajlarımız idi ama bu kadar fiyat farkına değer mi değerlendirmesini size bırakıyorum.
Genelde Casa Particular kiralanırken bölge olarak Malecon denilen sahil ve Central Havana tercih edilebilir.
Havana’yı bölge bölge özetlersek;
Vieja Habana: Eski Havana /Sur içi bölgede diyebiliriz. Vieja Meydanı, Katedral meydanı, Plaza Del Armes, Obrisbu Caddesi , müzeler , Escorial Cafe bu bölgenin durak noktaları.
Central Habana : Sur dışından başlayan daha yeni şehiri içine alan bölge. Capitol binası, Partagas puro fabrikası, Kempinski Manzana Hotel, Park Central Hotel, El Floridata bar bu bölgede yer alıyor.
Vedado bölgesi: Devrim meydanı, elçilikler , devlet binaları, Hotel National ve eski Hilton Hotel gibi otelleri ve ağırlıklı olarak devrim öncesi müstakil evleri barındıran sayfiye alanı
Malecon : Havana sahil şeridi. Liman , eski bira fabrikası, hemen yanında el işleri ve resimlerin satıldığı açık pazar görülmesi gereken bazı noktalar.
Havana’yı havada bunaltmıyorsa pek çok bölgesini yürüyerek gezmeniz mümkün. Biz Havana’da iken, Vedado bölgesinde eski Amerikan arabalarla turlamak ve havaalanına gitmek dışında taksiye ihtiyaç duymadık.
Seyahatten önce maps.me aplikasyonunu indirir ve Havana’da gezeceğiniz noktaları önceden pinlerseniz de yön bulmak açısından çok faydalı oluyor. Aynı zamanda da gün planlamasını da daha rahat yapabiliyorsunuz.
Küba bildiğiniz gibi 1959 yılında Fidel ve arkadaşlarının devrimi ile halen sosyalist rejimin uygulandığı tek ülke olarak tarihte yer alıyor. Fidel Castro devrimin ardından söz verdiği üzere toprak reformunu gerçekleştirip, özellikle şeker kamışı ticaretini Amerika’nın mutlak kontrolünde olmasına karşı çıkıyor. ABD ise bu değişikliğe şiddetle karşı çıkıp belki de dünya tarihindeki en sert ambargoyu uygulamaya geçiyor. 1959 yılında devrimin ardından birkaç ay sonra başlayan ambargo halen devam ediyor. Küba bu dönemde aynı zamanda tüm özel sektör girişimlerini kamulaştırıyor. Şu anda Küba’daki tüm girişimler, üretim araçları devlet kontrolünde. Bir şekilde herkes devlet memuru. Restaurantlarda şarkı söyleyen ya da Paul Shark, Mont Blanc mağazasındaki satış elemanı da öyle…Sadece son yıllarda biraz daha devlet ile birlikte özel sektör ya da kişilerle ortak girişimler söz konusu olmaya başladı. Özellikle Fidel Castro’nun ölümünden sonra yönetime gelen kardeşi Raul ekonomide bir miktar daha serbestleşmenin yolunu açtı.
Ülkeyi gezenlerin hayat görüşü , algılarını ve değerlendirmelerini de etkiliyor. Bir kısım bu rejimin artık sonu geldi. Herkes yoksulluk içinde yaşıyor , küçük bir kıvılcım her şeyi değiştirir diyor ama diğer yandan ülkede evsiz ya da sokakta yaşayan yok. Herkes eğitim,sağlık,barınma gibi temel hizmetlere ücretsiz erişiyor. Ülkede endüstriyel tarım yeterince olmadığı için gıda yeterli arzı yok, bu sebeple de halkın et,süt vb. sübvanse edilen gıda yardımları yeterli olmuyor. Özellikle küçük şehirlerde süt ve et almanız için sizden ricacı olan yerlilere rastlayabilirsiniz. Ülkede eğitim düzeyi oldukça yüksek. Tıpta vitiligo, akciğer kanseri vb. birkaç alandaki geliştirdikleri tedavileri tüm dünya artık yakından izliyor ama en önemlisi bence yüzü gülen insanlar. Sabah kahvaltısı ile sokakta müzik sesleri başlıyor ve gecenin ilerleyen saatlerine kadar devam ediyor. Yıkık dökük binaların arasında dans eden ve şarkı söyleyen insanlar hep var. Kapitalist dünyanın mutsuzluk hastalığına yakalanmamış gözüküyorlar.
Mutsuzluk virüsünü kapmasalar da , bizim gibi rakı sofrası yerine kokteyl barlarda ne olacak bu Küba’nın hali sohbetleri yok değil. Özellikle Fidel Castro’nun kardeşi Raul’dan sonra ne olacağı konusunda bol gıybetli muhabbetler var. Özellikle Küba dışında yaşayan , muhalif Kübalıların hazır beklediği ve rejim değişikliğine yönelik çalışmaların hız kazanacağı söyleniyor.
Bu arada ilginç bir bilgi daha öğrendim. Che Guavera’nın tam beş çocuğu varmış. Hep genç ve yakışıklı çehresi ile hatırladığımız devrimcinin açıkçası insan bu kadar çocuğu olacağını düşünemiyor. Çocukları devrim yıl dönümü toplantılarına katılsa da politikada çok fazla aktif olmadığı söyleniyor.
Küba bizim için ne olursa olsun farklı bir dünya. Farklı bir rejim ve yönetimde , neredeyse 60 yıldır donan bir fotoğraf karesinden hayatı izlemliyorsunuz. 1956-57 model belki daha eski büyük kasalı kocaman Amerikan arabaları, koloniyel tarzdaki yüksek tavanlı renkli boyalı yıpranmış binalar arasında dolaşırken sanki yaşananlar 50 yıl önce değil de dün olmuş gibi hissediyorsunuz. Dünyanın geri kalanındaki arz çeşitliliği, rekabet, hız buraya henüz uğramamış. İnsan hikayeleri , efsaneler sokaklar arasında dolaşmaya devam ediyor. Şu ana kadar oğlumun ilgisini en fazla çeken, en çok merak uyandıran ülke oldu.
Küba seyahati ile bağlantılı Devrim Müzesi gezimizi ve Partagas Puro fabrikası ve puro yazısını ayrıca yazmayı planlıyorum.
Küba seyahati planlayanlar içinde birkaç faydalı notu da eklemek istiyorum:
Seyahat öncesi hazırlık;
- Küba bloglarını okuyun
- Rahat bir spor ayakkabı, bir terlik, yağmurluk, serin hava için bir ceket, eğer Havana dışına çıkıyorsanız tedbir açısından tuvalet kağıdı, sıvı sabun , diş fırçası ve macunu, hijyenik malzemeler; Küba rehberi, short, gömlek, mayo , güneş kremi ve şapka bavulunuzun olmazsa olmazları olacak.
- Seyahat uzun sürüyor. Onun için eşofman ya da rahat bir tayt seyahat için ideal.
- Havana’da dolaşırken size yanaşan turist simsarlarına yüz vermeyin. Şehir güvenli . Soruları cevapsız bırakıp teşekkür etmek yeterli. Zaten kaldığınız otelin ya da casa particuler çalışanları genelde size çok yardımcı olacak.
- Özellikle Havana dışındaki küçük yerleşim merkezlerinde çocuklar için hediyeler (çikolata,şekerleme, kalem,boya kitabı ) çok hoşlarına gidiyor. Kadınlar için ise tuvalet kağıdı ve sabun gibi hijyenik malzemeler her daim işe yarıyor. Küba kapalı bir ekonomi olduğu için açık ekonominin renkli ambalajlı ürünleri Kübalı çocukları ve kadınları cezbediyor.
Seyahatte satın alınabilecekler;
- Satın almak için ben boncuk kolyeleri, meşhur plasenta kremi Alicia (Central Habana Plaza Hotel içinde ya da National Hotel’de satılıyor) , içmesem de Cohiba puro (havalimanında duty free ya da Partagas fabrikadan alabilirsiniz), Escorial Cafe’de Küba kahvesi, oğluma da Che t-shirt ve Fidel beresi tercih ettim. Escorial Cafe Vieja Meydanında bulunuyor. Kahveyi sadece sabahları satın alabiliyorsunuz. Boncuklar ise sahil yolunda eski bira fabrikası yanındaki açık pazardan 1-2 CUC’a alabiliyorsunuz.
- Panama şapkası diye sattıkları hasır şapkalar ise genelde 25-30 CUC civarı yani . 25€ya hasır şapkayı Küba’dan mı yoksa Türkiye’den mi alırsınız tercih sizin.
Gittiğimiz Restaurant ve Kafeler;
- Bodegito Del Medio : Hemingway’ın mojito’yu icat ettiği söylenen bar. Arkasında bir restaurant’da var. Sokaktaki dükkan önündeki kuyruk ve yükselen müzik seslerinden hemen farkedersiniz.
- El Floridata bar: Yine Hemingway’in Daikiri kokteyl içkisini kendine göre geliştirdiği ve zaman geçirdiği mekanlardan. İçerisi akşamları puro ve alkol kokusundan geçilmiyordu. Kısa bir ortamı görmek için uğradığımız mekan oldu.
- National Hotel-Ünlüler Barı: 1930’da açılan halen Küba’da önemli bir mekan olan otel. İçindeki Ünlüler Barında pek çok şarkıcı, siyasetçi ve edebiyatçı fotoğraflarını görüyorsunuz.
- Kempinski Manzani Teras: Yeni ve şık bir mekan. Şehri kuşbakışı görmek ve kokteylinizi yudumlamak için ideal bir mekan.
- Mojito Mojito : Vieja Meydanının hemen köşesinde Cervezia Cafe’nin yanından ilerlediğinizde 100 mt. ilerdeki bu restaurant-Cafe güzel tasarımı, hijyenik ortamı, başarılı yemek menüsü ve sürekli canlı müziği ile bizim favori yerimiz oldu.